Website Ketencoördinatieteam Wvggz | Start pilot eigen plan van aanpak in de praktijk

Verplichte zorg voorkomen

Het eigen plan van aanpak is een instrument in de Wet verplichte ggz, om de positie van een cliënt te versterken. Met het eigen plan van aanpak kan iemand verplichte zorg voorkomen, door uit te werken hoe in het vrijwillige kader invulling gegeven kan worden aan de benodigde zorg. In de landelijke ketenmonitor is in kaart gebracht hoe vaak cliënten een eigen plan van aanpak opstellen en hoe vaak op deze manier verplichte zorg in de GGZ wordt voorkomen (zie kader, red). In 2021 is onderzoek gedaan naar de toepassing van het instrument in de praktijk. Ook is onderzocht welke drempels een goede uitvoering in de weg staan.

´In de praktijk blijkt dat ongeveer tien procent van de cliënten gebruik maakt van de mogelijkheid om een eigen plan van aanpak op te stellen, zodra een procedure voor zorgmachtiging wordt ingezet´, vertelt Bernd Wondergem van het KCT, die samen met operationeel projectleider Pelle Oosting de pilot zal begeleiden ´Ongeveer driekwart van deze mensen dient het plan ook echt in, volgens gegevens uit 2020. In een derde van deze gevallen is hiermee verplichte zorg voorkomen.’

Aantal plannen omhoog brengen

In 2020 is bij ruim tweehonderd cliënten verplichte zorg voorkomen door het eigen plan van aanpak. Volgens gesprekken die het KCT voerde met betrokken partijen kan het proces worden geoptimaliseerd. Bijvoorbeeld door betere informatievoorziening en begeleiding van cliënten. ´Niet iedereen lukt het om het eigen plan van aanpak goed in te vullen´, vult Oosting aan. ´Mensen snappen soms niet wat het doel is van het plan, kunnen hun hulpvraag niet goed onder woorden brengen of weten niet hoe ze het formulier moeten invullen. Ze lopen vast in het proces en komen onnodig in een verplicht zorgtraject terecht.

Op zoek naar optimalisering

Om de kans op succes te vergroten starten Dimence en mogelijk ook Arkin, in samenwerking met het KCT, dit voorjaar een pilot rond het eigen plan van aanpak. De pilot moet praktische handvatten bieden voor alle regionale ketenpartners, zodat straks meer mensen succesvol een eigen plan van aanpak opstellen en verplichte zorg kan worden voorkomen.

Wondergem: ‘In de pilot gaan we op zoek naar manieren om de aanpak te optimaliseren. Eerst kijken we met mensen uit het werkveld en met een klankbordgroep hoe we de aanbevelingen uit het eerder verrichte onderzoek kunnen concretiseren. Dat gaan we uitvoeren en toetsen in de praktijk. Na een evaluatie kijken we welke aanbevelingen we landelijk kunnen voorstellen.´

Volg de ontwikkelingen op de voet

Via deze website houden we je op de hoogte van de pilot. Om zeker te zijn dat je niets mist, kun je je ook aanmelden voor onze nieuwsbrief

Cijfers

Arnoud Jansen, Dimence: ´Inbreng van betrokkenen vergroten’

´In de Wvggz staat behandeling centraal. Ondanks dat de wet toeziet op veiligheidsmaatregelen, zoals insluiting en soms opname, is het toch van groot belang dat een opgelegde maatregel helpt om te genezen, te herstellen, of weerbaarder te worden. Dat kan niet zonder participatie van de betrokkene. We zien dat van die mogelijkheid tot participatie, bij aanvraag van een machtiging nauwelijks gebruik wordt gemaakt. Dat is begrijpelijk, een betrokkene zal het immers meestal niet eens zijn de aanvraag van een machtiging en dus niet meewerken, anderzijds is het ook een gemiste kans om samen op te trekken (shared decision making). We hopen door de procedure wellicht wat anders aan te vliegen, de mogelijkheid tot eigen inbreng te vergroten.

Bij Dimence is in 2019 en 2020 onderzoek gedaan naar het gebruik van het eigen plan van aanpak. We hopen door een 2.0 fase in het onderzoek een bijdrage te leveren aan het ontwikkelen van een best practice, om het eigen plan van aanpak vaker en beter te kunnen toepassen.´

Opzet pilot

Doel

Komen tot praktische handvatten voor de regionale ketenpartners, zodat meer cliënten een eigen plan van aanpak kunnen opstellen waarmee mogelijk verplichte zorg kan worden voorkomen.

Duur

6 maanden

Uitvoering

Dimence en mogelijk ook Arkin en het KCT

Aanpak

1: inventarisatie van verbeterpunten in de informatievoorziening aan cliënten en hun naasten, bij begeleiding bij het invullen van het eigen plan van aanpak en om te komen tot een optimaal werkbaar format voor een eigen plan van aanpak. Daarnaast ook het opstellen van een uitvoeringsplan voor de pilot
2: realisatie toepassing van de benoemde verbeterpunten in de praktijk door de FACT-teams bij Dimence en mogelijk Arkin en monitoren van resultaten
3: evaluatie vergelijking van de resultaten en (praktische) aanbevelingen voor de regionale ketenpartners voor verbetering bij het eigen plan van aanpak en deze vertalen naar de landelijke context.