Wijziging wetgeving rond dwang in de zorg
Per 1 januari 2020 wijzigt de wetgeving rond dwang in de zorg. De Wet Bijzondere opnemingen psychiatrische ziekenhuizen (Wet Bopz) maakt geen onderscheid tussen verschillende doelgroepen met uiteenlopende zorgbehoeften. Twee nieuwe wetten vervangen deze oude wet:
- de Wet zorg en dwang (Wzd) voor onvrijwillige zorg vanwege een verstandelijke beperking of psychogeriatrische aandoening
- de Wet verplichte ggz (Wvggz) voor verplichte zorg vanwege een psychische stoornis
De regelingen in de beide wetten zijn gelijksoortig waar dat kan en afwijkend waar dat nodig is voor de doelgroepen. Opname in een instelling is geen voorwaarde meer voor verplichte zorg.
Centraal in de nieuwe Wvggz staat:
- het versterken van de rechtspositie van betrokkenen
- het toepassen van minder verplichte zorg
- behandeling op maat
- versterken van ambulante zorg
- meer betrokkenheid van naasten en familieleden
Ketenprogramma Implementatie Wvggz
De ketenorganisaties die Wvggz-taken uitvoeren, trekken al voor de inwerkingtreding gezamenlijk op in het implementatietraject. Het Ketenprogramma Implementatie Wvggz ondersteunt hen daarbij. In juli 2020 valt het besluit het Ketenprogramma Implementatie Wvggz te verlengen tot eind 2021. De opdracht blijft daarbij gelijk: een succesvolle implementatie van de Wvggz. De focus en aanpak van het programma worden aangepast aan de praktijkervaringen sinds de inwerkingstreding van de wet. De uitvoerbaarheid van de Wvggz vraagt nog om verbetering.
Het Ketenprogramma Implementatie Wvggz bestaat uit twee teams:
- het Ketencoördinatieteam (KCT) met als opdracht de uitvoering van de wet te monitoren en de uitvoerbaarheid van de wet te optimaliseren
- het IV-team met als opdracht de implementatie van de IV-voorzieningen
Ketencoördinatieteam Wvggz
Het Ketencoördinatieteam (KCT) bestaat uit deskundige adviseurs vanuit de vijf grootste ketenpartijen: dNGGZ, IGJ, OM, Rechtspraak en VNG. Daarnaast maken de ministeries van VWS en JenV de inhuur van specialisten mogelijk.
De drive van het Ketencoördinatieteam is: de informatievoorziening aan betrokkene te optimaliseren door deze waar mogelijk te verminderen en te vereenvoudigen, het optimaliseren van de uitvoerbaarheid van de wet en daarmee het verminderen van de administratieve lasten voor professionals, zowel van de zorgaanbieders als van het OM en de VNG .
Begrijpelijke taal voor de betrokkenen
Er komen zowel via de bestuurlijke gremia als vanuit het werkveld signalen over de brieven die de betrokkenen ontvangen vanuit de gemeenten, de rechtbank en de ggz. De taal in de brieven is te ingewikkeld en de betrokkenen ontvangen veel brieven binnen korte tijd met soms geheel of gedeeltelijk dezelfde inhoud. Het resultaat is veel onduidelijkheid en daardoor stress bij de betrokkenen. De adviseurs van het KCT pakken deze signalen op, verminderen waar mogelijk de hoeveel brieven en herschrijven samen met de ketenpartners de brieven aan de betrokkenen in begrijpelijke taal.
Handreikingen en informatieproducten
Andere signalen die het KCT bereiken gaan over de administratieve lasten van de professionals en de onduidelijkheid over de toepassing van de wet. Samen met praktijkdeskundigen van de ketenpartners analyseren de adviseurs van het KCT de werkprocessen en vereenvoudigen die. Met de ketenpartners schrijven zij een aantal handreikingen en werkafspraken over de uitvoering van de wet. Daarnaast vereenvoudigen ze de bestaande informatieproducten en voegen die zo mogelijk samen.
Monitoren van de uitvoering van de wet
Een opdracht van het KCT is het monitoren van de uitvoering van de wet. Dit gebeurt vanaf 2020 door data-analisten die de gegevens uit de keten verzamelen en duiden. Het resultaat is vier keer per jaar een ketenmonitor, zowel op landelijk als op regionaal niveau.
Het Ketencoördinatieteam na 2021
Het Ketenprogramma Implementatie Wvggz inventariseert op dit moment hoe de ketenpartijen de activiteiten van het KCT na 2021 vorm willen geven. In juni 2021 neemt de Bestuurlijke Keten Raad Wvggz daar een eerste besluit over.